Παρακαταθήκες Αετών: Η ομιλία του αντιναυάρχου κ. Γρηγορίου Δεμέστιχα στην παρουσίαση του βιβλίου

Ευχαριστώ τον εκδοτικό οίκο ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ και τον Πτέραρχο Παναγιώτη Μπαλέ, για την σημερινή πρόσκληση προκειμένου να είμαι ένας εκ των παρουσιαστών του βιβλίου «Παρακαταθήκες Αετών». Βιβλίου που καθηλώνει τον αναγνώστη και προσθέτει γνώσεις στον μελετητή.
Στα επόμενα λίγα λεπτά που μου διετέθησαν θα σας καταθέσω τις ειδικότερες απόψεις μου για το βιβλίο αυτό.
Οι «Παρακαταθήκες Αετών» του Πτεράρχου Παναγιώτη Μπαλέ είναι ένα βιβλίο Ενημερωτικό και συγχρόνως Ιστορικό, που φωτίζει γεγονότα τα οποία συνέβησαν στο πρόσφατο παρελθόν.
Το βιβλίο είναι ενημερωτικό σε ότι αφορά τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και υποχρεώσεις που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο και Διεθνείς Συμβάσεις και φωτίζει πτυχές της Π.Α., τις δυνατότητες της να υπερασπίσει τα δίκαιά μας, τις θυσίες και στερήσεις αλλά και το υψηλό ηθικό του προσωπικού της που ήταν (και είναι) έτοιμο να αντιμετωπίσει κάθε επιβουλέα. Αυτή η ετοιμότητα αποδεικνύεται καθημερινά με την αντιμετώπιση των Τουρκικών παραβιάσεων που γίνεται ακόμη και με θυσίες των πιλότων μας.
Το βιβλίο είναι ιστορικό σε ότι αφορά τα γεγονότα των περασμένων δεκαετιών καθ’ όσον καταγράφει με αναμφισβήτητες αποδείξεις τις δυσμενείς επιπτώσεις που είχαν (και εξακολουθούν να έχουν) όσες εσφαλμένες πολιτικές και στρατιωτικές αποφάσεις ελήφθησαν με βασικό γνώμονα σκοπιμότητες και όχι τα εθνικά μακροπρόθεσμα συμφέροντα.
Στην σύντομη παρουσίαση μου θα αποφύγω να αναφερθώ σε πρόσωπα. Η ιστορία διασταυρώνοντας όλες τις κατά καιρούς πληροφορίες με επίσημα έγγραφα και μαρτυρίες θα τοποθετήσει στη θέση που του αξίζει καθέναν που μετείχε στα γεγονότα της πρόσφατης περιόδου και θα κρίνει τις αποφάσεις που ελήφθησαν σε πολιτικό επίπεδο αλλά και στρατιωτικές αποφάσεις που αφορούσαν στο προσωπικό, τους εξοπλισμούς και το επιχειρησιακό επίπεδο.
Διάφορα άρθρα και βιβλία έχουν εκδοθεί καταγράφοντας γεγονότα και αποφάσεις από το οδυνηρό 1974 μέχρι σήμερα. Αυτές οι καταγραφές για να είναι αξιόπιστες πρέπει να είναι αντικειμενικές και να φωτίζουν όλες τις πλευρές άλλως καταλήγουν να καταγράφουν απωθημένα ή απλώς να δικαιολογούν πράξεις που εζημίωσαν άτομα και ακόμη χειρότερα την χώρα.
Αυτού του είδους οι καταγραφές δεν μπορεί να μείνουν αναπάντητες διότι τότε οι πράξεις γίνονται αποδεκτές και η ιστορία τελικά θα καταγραφεί μονόπλευρα. Σε αυτές τις ιδιοτελείς καταγραφές πρέπει να υπάρχει απάντηση.
Αυτή είναι και η μεγάλη σημασία του βιβλίου «Παρακαταθήκες Αετών» του Πτεράρχου Παναγιώτη Μπαλέ διότι με αποδεικτικά στοιχεία του ιδίου, αλλά και τις γραπτές μαρτυρίες πολλών εξαίρετων στελεχών της Π.Α., παραθέτει γεγονότα και αποφάσεις που συνετέλεσαν αρνητικά στην απόδοση και πορεία της Αεροπορίας μας και κατ’ επέκταση είχαν αρνητικές επιπτώσεις στην εξέλιξη των γεγονότων σε ότι αφορά την αντιμετώπιση των εθνικών κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Θα σταθώ σε δύο μόνο γεγονότα από όσα αναφέρονται στο βιβλίο: Στην Τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 και στην Ελληνοτουρκική κρίση του 1987 και τις πολιτικοστρατιωτικές αποφάσεις που επηρέασαν τα γεγονότα. Πέραν αυτών όμως θα αναφερθώ και σε παράγοντες που αφορούν το προσωπικό και υλικό, που καταγράφονται θαυμάσια στο βιβλίο και αφορούν άμεσα και αποφασιστικά τα επιχειρησιακά αποτελέσματα και επηρεάζουν ανάλογα την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής.
Τέσσερις σχεδόν δεκαετίες μετά την εισβολή της Τουρκίας το ΄74, ο φάκελος της Κύπρου παραμένει κλειστός. Στο σκοτάδι παραμένουν γεγονότα και πράξεις που οδήγησαν σε αυτή την εθνική καταστροφή, ενώ ελάχιστα έχουν φωτισθεί πράξεις γενναίες που αναμφισβήτητα έλαβαν χώρα κατά τα τραγικά γεγονότα του Ιουλίου και Αυγούστου του ΄74.
Όλα όσα συνέβησαν τότε θα δουν το φως κάποτε. Αυτό το κάποτε όμως γιατί να μην ήταν χθες, ώστε να διδαχθούμε από τα παθήματα και να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη σε ανάλογες περιπτώσεις; Λάθη το ΄74 στην Κύπρο, λάθη στην κρίση στα Ίμια το ΄96. Κάποιοι παράγοντες είναι κοινοί και στις δύο περιπτώσεις.
Η Π.Α. ήταν παρούσα στην Κύπρο με την μεταφορά των γενναίων καταδρομέων με τα NORD ATLAS την νύκτα της 21ης Ιουλίου του ΄74. Αυτή είναι μία χρυσή σελίδα που έγραψαν τα στελέχη της Π.Α. Τα περισσότερα από τα προγραμματισμένα για την επιχείρηση NORD-ATLAS απογειώθησαν προς την δόξα και σε κάποιες περιπτώσεις με καθαρή πρωτοβουλία των πιλότων που παρέβησαν τις εντολές που είχαν. Τιμή και δόξα στους γενναίους που μετείχαν στην αποστολή ενώ Κυβερνήτες και πληρώματα είχαν επίγνωση των κινδύνων και ότι μόνοι τους χωρίς συνοδεία έπρεπε να κάνουν την πολύτιμη μεταφορά των καταδρομέων.
Όμως η Π.Α. θα μπορούσε να καταφέρει αποφασιστικά κτυπήματα στις Τουρκικές δυνάμεις, εάν απεφασίζετο να χρησιμοποιηθούν τα προσφάτως τότε παραληφθέντα Αεροσκάφη PHANTOM τα οποία υπερείχαν σαφώς των παλαιών αεροσκαφών της Τουρκικής Αεροπορίας. Πιλότοι εκπαιδευμένοι στις ΗΠΑ, αποφασισμένοι να υπερασπισθούν την Κύπρο δεν εχρησιμοποιήθησαν καθώς ελήφθησαν αντίθετες αποφάσεις από την ηγεσία. Ο πόλεμος βέβαια δεν κηρύσσεται από τους στρατιωτικούς, αλλά από την πολιτική ηγεσία. Αλλά ποια πολιτική ηγεσία υπήρχε; Ουσιαστικά καμία, αφού οι αποφάσεις έπρεπε τελικά να ληφθούν από τον αόρατο δικτάτορα.
Βέβαια, το ίδιο συνέβη και με τις σύγχρονες μονάδες (ΥΒ και Πυραυλάκατοι) του Π.Ν. που παρέμειναν στην αδράνεια, ενώ κυβερνήτες και πληρώματα (όπως και στην ΠΑ) εφλέγοντο να σπεύσουν στην Κύπρο.
Ερχόμενοι στην κρίση του Μαρτίου του ΄87, στο βιβλίο του Πτεράρχου Μπαλέ περιγράφεται και αποδεικνύεται όλο το παρασκήνιο. Ανεξάρτητα από την στρατιωτική κινητοποίηση για την απαγόρευση εκτελέσεως ερευνών από το Τουρκικό SISMIK σε περιοχές που περιελάμβαναν και μεγάλο μέρος της Ελληνικής υφαλοκρηπίδος στο Αιγαίο, το τελικό πολιτικό αποτέλεσμα ήταν ότι υποχωρήσαμε έτι περαιτέρω από το συμφωνημένο Πρωτόκολλο της Βέρνης του ΄76. Ενώ με το πρωτόκολλο της Βέρνης ετίθετο περιορισμός για μη εκτέλεση ερευνών σε αμφισβητούμενες περιοχές (και από τα δύο κράτη) που αφορούσαν μόνο στο Ανατολικό Αιγαίο και μέχρις ότου επέλθει συμφωνία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδος, μετά την κρίση του Μαρτίου του ΄87, ο περιορισμός αυτός ισχύει πλέον για όλο το Αιγαίο, δηλαδή δεν μπορούν να γίνουν έρευνες σε όλο το Αιγαίο, μέχρι να διευθετηθεί το θέμα της υφαλοκρηπίδος.
Στο βιβλίο «Παρακαταθήκες Αετών», καταγράφονται λεπτομερώς με στοιχεία, γεγονότα και αποφάσεις που ελήφθησαν κατά την δεκαετία του ΄80 για την Π.Α. και που αφορούσαν το προσωπικό και το υλικό.
Αθρόες αποστρατείες ικανότατων στελεχών με κομματικά προφανώς κριτήρια, προώθηση των κομματικώς ημετέρων, απεδυνάμωσαν το έμψυχο υλικό της Αεροπορίας και περιόρισαν τις επιλογές για την ανάδειξη των επομένων ηγεσιών. Αυτή η αναξιοκρατία είναι μεγάλη (ίσως η μεγαλύτερη) πληγή για τις Ε.Δ. Αν σκεφθούμε την εκπαίδευση, τις ώρες πτήσεως, την σκληραγωγία που έχει ένας πιλότος της Π.Α., θα έπρεπε να φροντίζουμε να αξιοποιείται σε καίριες θέσεις ώστε να προσφέρει την εμπειρία του και η ανέλιξη του νεώτερου προσωπικού να γίνεται μεθοδευμένα με ρυθμούς που δεν θα φέρουν τριγμούς στον κλάδο.
Παράλληλα ορισμένες επιλογές υλικού αποδεικνύονται, από το βιβλίο, ότι έγιναν με πολιτικά (ασαφή ίσως) κριτήρια. Ως παράδειγμα αναφέρεται η απόφαση της αγοράς δύο τύπων αεροσκαφών, ενώ η κοινή λογική αλλά και η εισήγηση των αρμοδίων συμβουλίων επέβαλε την επιλογή ενός συγχρόνου τύπου. Η επιλογή ενός τύπου θα ήταν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οικονομικότερη σε ανταλλακτικά, εκπαίδευση, διαθεσιμότητα, αλλά και θα μπορούσε να προωθήσει την Αεροπορική Βιομηχανία που θα ήταν εις θέση να υλοποιήσει έργο με μεγαλύτερη Ελληνική Προστιθεμένη Αξία.
Ο αναγνώστης του βιβλίου εύκολα αντιλαμβάνεται ποιος είναι ο Πτέραρχος Παναγιώτης Μπαλές.
Ένας αξιωματικός ευσυνείδητος, εργατικός με τεράστια επιχειρησιακή και επιτελική πείρα. Γνωστός για τις ικανότητες του όχι μόνον στον κλάδο του, αλλά σε εμάς των άλλων Κλάδων των Ε.Δ. και γι’ αυτό τον περιβάλλουμε με την αγάπη και την εκτίμησή μας. Ένας αξιωματικός που με βάση τις ικανότητές του αλλά και την σταδιοδρομία που ακολούθησε είχε, θα μου επιτρέψετε, όλες τις προϋποθέσεις και προδιαγραφές να ηγηθεί του υπερήφανου κλάδου της Π.Α.
Τα κομματικά κριτήρια όμως επεκράτησαν και απεστρατεύθη όταν ακριβώς είχε τις γνώσεις και την πείρα να προσφέρει πολλά στην Αεροπορία. Ευτυχώς οι εμπειρίες  αυτές αξιοποιήθησαν αργότερα για κάποια χρόνια όταν αξιοκρατικά επελέγη ως Διοικητής της ΕΥΠ. Αυτές οι εμπειρίες καταγράφονται στο τέλος του βιβλίου.
Κύριε Πτέραρχε,
Το βιβλίο σας θα ήταν χρήσιμο να το διαβάσει κάθε Έλληνας και απαραίτητο να το μελετήσουν όχι μόνο τα στελέχη της Αεροπορίας αλλά όλα τα στελέχη των Ε.Δ.